Trong lĩnh vực trồng cây không cần đất, hệ thống thủy canh hồi lưu NFT (Nutrient Film Technique) được sử dụng phổ biến nhờ thiết kế đơn giản và mang lại hiệu quả cao. Hệ thống thủy canh hồi lưu thường được sử dụng để trồng các loại cây nhỏ, phát triển nhanh như các loại rau cải, xà lách… Ngoài ra, hệ thống này còn được sử dụng để trồng những loại cây lâu ngày như dâu tây, cần tây,…. Có thể thấy, hệ thống thuỷ canh hồi lưu không những đa năng mà còn dễ sử dụng và mang lại hiệu quả cao. Hôm nay, Finom cùng bà con tìm hiểu thêm về kỹ thuật này nhé.

Hệ thống thủy canh hồi lưu (NFT) là gì?

Có nhiều cách khác nhau để thiết kế hệ thống thủy canh hồi lưu. Tuy nhiên, tất cả đều có cơ chế hoạt động chung: dung dịch dinh dưỡng được đổ vào đường ống, sau đó rễ trần của cây sẽ hút chất dinh dưỡng khi tiếp xúc với dung dịch dinh dưỡng này. 

Hệ thống thủy canh hồi lưu tương tự như hệ thống kỹ thuật Ebb and Flow (nước ngập và nước rút), cả hai đều sử dụng máy bơm nước để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây. Tuy nhiên, thay vì hoạt động theo cơ chế xả lũ như hệ thống Ebb and Flow, hệ thống NFT lại là một hệ thống chảy liên tục.

Hệ thống thủy canh hồi lưu hoạt động như thế nào?

Trong khay trồng có các bầu lưới chứa giá thể (đá trân châu, xơ dừa,…) để giữ cây và dự trữ chất dinh dưỡng từ dung dịch dinh dưỡng. Hầu hết người trồng chỉ sử dụng giá thể xơ dừa trong hệ thống vì rễ cây đã có đủ độ ẩm, chất dinh dưỡng và oxy nhận từ hệ thống. Khay trồng được đặt nghiêng để dung dịch dinh dưỡng chảy xuống theo đường ống hồi lưu. Máy bơm cung cấp dung dịch dinh dưỡng đến các khay trồng, đồng thời hỗ trợ tái chế dung dịch dinh dưỡng không sử dụng qua đường ống thoát nước. Dung dịch dinh dưỡng dư thừa sẽ chảy ra khỏi đường ống này sau đó di chuyển sang đường ống khác, và tiếp tục tuần hoàn qua hệ thống một lần nữa.

Rễ cây rũ xuống đáy đường ống tiếp xúc với bầu lưới của dung dịch dinh dưỡng và hút chất dinh dưỡng từ đó. Lớp bầu lưới của dung dịch dinh dưỡng cho phép cây được tưới nhưng không phải ngâm hoàn toàn. Độ mỏng của bầu lưới cho phép phần trên của rễ cây không bị khô và có thể tiếp cận với oxy trong không khí.

Loại cây nào phù hợp với hệ thống thủy canh hồi lưu?

Hệ thống hồi lưu NFT được sử dụng để trồng các loại cây nhẹ, phát triển nhanh và có thể thu hoạch nhanh chóng như các loại cây họ cải, xà lách khác nhau. Bên cạnh đó,  các loại cây lâu năm như dâu tây cũng được trồng bằng hệ thống thuỷ canh hồi lưu trong sản xuất thương mại và mang lại hiệu quả đáng chú ý.

Các loại quả nặng như cà chua, bí cần có hệ thống giàn tự đứng để chống đỡ cho cây, nên hệ thống NFT không thích hợp để trồng các loại cây nặng vì rễ không được hỗ trợ để chịu được trọng lượng lớn.

Những điều cần lưu ý đối với hệ thống thủy canh hồi lưu

Thông thường, các đường ống được làm bằng vật liệu kín nước như ống PVC, màng nhựa hoặc ống tròn. Trên ống nhựa PVC có đục lỗ để đặt bầu lưới và cây giống.. Tuy nhiên, sử dụng PVC làm vật liệu có một nhược điểm: Màng sẽ không phủ đều rễ, rễ ở giữa sẽ tiếp cận được độ sâu lớn hơn trong khi rễ ở gần mép sẽ chỉ tiếp cận được độ sâu nông. Để giải quyết vấn đề này, cần sử dụng đường ống có đáy phẳng.

Có hai cách để đặt cây con: Đặt cây con trực tiếp vào các lỗ của ống/ đường ống PVC hoặc đặt cây vào bầu lưới để ổn định hơn.

Một yếu tố quan trọng khác của khay trồng là chiều dài: Khi các dung dịch dinh dưỡng chảy qua rễ, nồng độ dinh dưỡng và nồng độ oxy sẽ giảm xuống. Vấn đề này có thể được loại bỏ bằng cách sử dụng khay ngắn thay vì khay dài. Các khay ngắn có thể đảm bảo những cây ở cuối đường ống hấp thu chất dinh dưỡng như những cây ở đầu đường ống. Với các khay dài, có thể tránh vấn đề này bằng cách đảm bảo kiểm tra độ PH, mức dinh dưỡng và bổ sung dung dịch dinh dưỡng. Nếu những cây ở cuối đường ống không phát triển nhiều bằng những cây ở đầu đường ống thì đã đến lúc chuyển sang sử dụng khay ngắn.

Bể chứa được sử dụng để chứa dung dịch dinh dưỡng vì hệ thống hồi lưu NFT là một hệ thống tuần hoàn. Kích thước bể chứa phụ thuộc vào số lượng cây mà bạn muốn trồng. Nếu bạn muốn trồng một hệ thống 40-50 cây, bạn cần một hồ chứa có dung tích tối thiểu 20L.

Hệ thống NFT không sử dụng bộ hẹn giờ tự động kết nối với máy bơm nước như các hệ thống thủy canh khác nên máy bơm nước chạy liên tục. Điều này có thể gây ra sự cố trong trường hợp thiếu điện, mất điện hoặc hỏng hệ thống, vì vậy hãy đảm bảo kiểm tra máy bơm, nạp đầy đường ốngthường xuyên và chuẩn bị phương án dự phòng nhé!

Ưu và nhược điểm của hệ thống thủy canh hồi lưu

Ưu điểm

• Dễ dàng kiểm tra rễ để tìm dấu hiệu bệnh, mức độ dinh dưỡng của cây trồng
• Tiêu thụ ít nước và chất dinh dưỡng
• Thân thiện với môi trường – giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm nguồn nước ngầm cục bộ
• Dễ khử trùng rễ so với các loại hệ thống khác
• Rễ cây có thể duy trì độ pH và độ dẫn điện đồng đều nhờ được hấp thu dinh dưỡng thường xuyên, đồng thời ngăn ngừa sự tích tụ muối cục bộ.

Nhược điểm

• Nếu dòng chảy của dung dịch dinh dưỡng ngừng lại, rễ sẽ bị khô và căng rất nhanh.
• Trong một hệ thống mới trồng, khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời gay gắt, các đường ống có thể nóng lên nhanh khiến rễ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, dòng chảy liên tục của dung dịch dinh dưỡng có tác dụng làm mát toàn hệ thống.
• Các đường ống có thể bị chặn bởi rễ của các cây đang phát triển mạnh
• Sự cố máy bơm có thể gây chết cây trồng trong vài giờ, đặc biệt trong thời tiết nắng nóng
• Không thích hợp để trồng các loại cây có bộ rễ lớn
• So với hệ thống xử lý chất thải, nước mặn không phải là lựa chọn tốt nhất cho NFT vì độ mặn của nước tuần hoàn sẽ giảm dần 

Tóm lại, hệ thống NFT là một hệ thống rất dễ vận hành, lý tưởng để trồng các loại cây phát triển nhanh và có thể thu hoạch trong vài tuần. 

Không thể phủ nhận lợi ích của hệ thống thuỷ canh hồi lưu đối với cây trồng. Giúp người nông dân tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức hơn vì vậy đây là sản phẩm đáng để bạn tin tưởng lựa chọn sử dụng.